Antoni Kerim - "Tramwajem przez Łódzkie Getto, czyli wspomnienia z czasów II wojny światowej"

Kiedy zobaczyłam "Tramwajem przez Łódzkie Getto, czyli wspomnienia z czasów II wojny światowej" od razu wiedziałam, że będzie to książka dla mnie. Historia jest jedną z moich pasji, a  wiedza o II wojnie światowej i o tym, co się działo w tym czasie w Polsce, to według mnie obowiązek każdego Polaka. 

Akcja utworu toczy się w Łodzi lat 30.XX wieku. Bohaterem utworu jest mały Antonii, który przedstawia nam swoje dzieciństwo i późniejsze życie w czasach okupacji. Pomimo rozwodu rodziców, nie brak mu było miłości. Wychowywali go dziadkowie, którzy jak tylko mogli dbali o swego wnuka, przygotowując go jednocześnie do przyszłego życia. Antoś oprowadza nas po swoich rodzinnych stronach, obrazowo ukazuje piękne, urokliwe dzielnice Łodzi, w późniejszych latach zniszczone i zalane krwią niewinnych. 4 września 1939 roku nazistowskie oddziały wkroczyły do miasta, a mały Antek był zmuszony zakończyć swoją niedawno zaczętą edukację. Władze rozkazały pozamykać wszystkie szkoły i instytucje kulturalne. 

Czas wojny to dla Antka okres, w jakim stracił matkę, a później ojca. Opowiadając losy rodziny wplótł w nie historie Żydów, którzy mieszkali w mieście, a następnie zostali zmuszeni do przeniesienia się do Getta. Dojeżdżając codziennie do pracy (władze nakazały, aby każdy chłopiec po skończeniu 12 roku życia do niej szedł) mijał Getto. Widział w nim wielu swoich dawnych towarzyszy, niegdyś uśmiechniętych i dziarskich, teraz wygłodzonych, ledwo trzymających się na nogach. Lata przemijają, a autor wciąż ma przed oczyma straszne obrazy, a w uszach słyszy krzyki torturowanych rodaków...

Osiemdziesięcioletni Antoni Kerim pragnął poprzez ten utwór ukazać realia Polski w czasie okupacji niemieckiej. Nie skupiał się jednak jedynie na faktach historycznych, a odwoływał się do rzeczy codziennych, takich jak zabawy na podwórku czy przygotowania do Świąt Bożego Narodzenia. Na początku "Tramwajem przez Łódzkie Getto, czyli wspomnienia z czasów II wojny światowej" autor zaznaczył, że chce tu opowiedzieć historię nie tylko swoją, ale także wszystkich ludzi, których znał, a których wspomnienia nigdy nie ujrzą światła dziennego.

Autor posługuje się barwnym językiem, który proporcjonalnie do wieku głównego bohatera wzbogaca. Wszystkie sceny, opisywane przez autora są barwne i niepokojąco realistyczne. Jeszcze po przeczytaniu książki mam przed oczami zgliszcza spalonych ciał czy biednego, małego chłopca żydowskiego, z raną w głowie. Chronologicznie zobrazowane wydarzenia pozwalają nam zatopić się w lekturze, opowiadającej o miłości, bólu, śmierci i przemijaniu.  Autor sam był uczestnikiem zdarzeń, co niezaprzeczalnie zwiększa wartość merytoryczną utworu. Kerim wiernie oddał obraz Polski takiej, jaką zapamiętał: zniszczonej, a jednak walczącej. 

Podsumowując, "Tramwajem przez Łódzkie Getto, czyli wspomnienia z czasów II wojny światowej" jest lekturą idealną dla każdego, kto pragnie lepiej poznać historię naszego kraju nie z podręczników do historii, lecz ze wspomnień uczestnika zdarzeń. Autor ukazuje nam realia tamtych czasów, nie tylko ze strony militarnej, ale także codziennych obowiązków. Poznajemy liczne osoby, które choć tak barwne, nie będą miały okazji przekazać swych refleksji dalszym pokoleniom. Powinniśmy pamiętać, iż świadków zdarzeń, którzy mogli by nam je zrelacjonować jest coraz mniej, więc poznawajmy historię, gdyż jak powiedział Cyceron: "his­to­ria to świadek cza­su, światło praw­dy, życie pa­mięci, nau­czy­ciel­ka życia, zwias­tunka przyszłości".